Според новиот извештај, Одделот за владина ефикасност (DOGE) предводен од милијардерот Илон Маск доделил десетици отпуштања во Националната администрација за нуклеарна безбедност (NNSA), потсектор на Министерството за енергија (DOE) кој ги надгледува американските нуклеарни резерви, објави Њујорк Тајмс.
Најголемиот проблем се појави кога DOGE отпушти повеќе од 300 вработени во февруари, само за да паничи и потоа повторно да ги вработи кога сфатија дека меѓу нив има клучни експерти одговорни за безбедноста на нуклеарните резерви. Иако DOE тогаш тврдеше дека помалку од 50 луѓе биле отпуштени и дека повеќето од нив биле административни работници, медиумските извештаи откриваат дека загубите биле многу поголеми.
Првиот бран на отпуштања се случил преку доброволни пакети за отпремнини, кои беа прифатени од повеќе од 130 професионалци. Покрај тоа, 27 лица се отпуштени без можност за враќање. Меѓу отпуштените биле: 27 инженери, 13 аналитичари на проекти, 12 програмски менаџери, 6 сметководители и финансиски аналитичари, 5 физичари и научници и неколку адвокати, регулаторни службеници и технолози. Опасните кратења ја забавуваат модернизацијата на нуклеарниот арсенал.
Планот за модернизација на нуклеарното оружје на САД вклучува: изградба на нови ракетни силоси во неколку држави, производство на нови интерконтинентални нуклеарни ракети и развој на нови подморници со нуклеарен погон и нуклеарно вооружување.
Овој проект, вреден 20 милијарди долари годишно, веќе се соочуваше со предизвици поради недостиг од специјализиран кадар, а сега ќе биде уште потешко да ги постигне своите цели.
„Намалувањето на бројот на нуклеарни експерти токму во моментот кога САД го заменуваат целиот свој арсенал е глупаво. Веќе постојат сериозни безбедносни ризици, а намалувањето на бројот на квалификувани експерти само ја зголемува веројатноста дека нешто ќе тргне наопаку“, предупреди Џон Карл Бејкер, заменик-директор на фондот Ploughshares.
Клучни експерти меѓу отпуштените
Меѓу отпуштените се и некои од клучните експерти за производство на нуклеарен материјал. Тоа се Кајл Флауер, поранешен директор на Канцеларијата за модернизација на стратегиски материјали на NNSA, кој беше задолжен за збогатување ураниум, област во која САД заостануваат зад Русија, Канада и Казахстан, како и Лина Кордеро, експерт за модернизирање на производството на јадра од плутониум - клучна компонента на американските нуклеарни боеви глави.
САД планираат да го зголемат производството на јадро на плутониум од сегашното 1 годишно на 30 до 50 годишно до 2028 година. Но, загубата на експерти дополнително ќе го забави овој и онака чувствителен процес.
Последен пат кога САД произведоа јадра на плутониум во големи количини беше во објектот Роки Флетс во Колорадо. Фабриката беше затворена во 1989 година, откако ФБИ и ЕПА открија 28 килограми плутониум во системите за вентилација и радиоактивна контаминација толку силна што бројачите не можеа да ги читаат нивоата на радијација.
Приватни изведувачи, трошоците вртоглаво растат
Поголемиот дел од американската нуклеарна програма се потпира на приватни изведувачи, од кои има околу 60.000. Иако DOE тврди дека кратењата не ги погодиле овие работници, проблемот е што многу од нивните супервизори биле отпуштени. Нуклеарниот сектор веќе се соочува со големи одложувања и пречекорувања на трошоците.
DOGE Cuts Reach Key Nuclear Scientists, Bomb Engineers and Safety Experts https://t.co/tDJ1SMLGtc They handled the secure transport of nuclear materials — dangerous, demanding work that requires rigorous training. Four of them took the Trump administration’s offer of a buyout and…
— AustinBlue (@MakeTexasBlue22) March 17, 2025
Нуклеарната ракетна програма Сентинел е 81 отсто над буџетот, додека Нортроп Груман, која гради нови интерконтинентални ракети, се соочува со проблеми со безбедноста на работниците - во 2023 година, двајца работници загинаа од истекување на гас.
Иако Доналд Трамп претходно изјави дека сака денуклеаризација, американскиот воено-индустриски комплекс тешко ќе го запре производството на нуклеарно оружје бидејќи во прашање се премногу пари и работни места.
Постапките на DOGE ја направија и онака опасната индустрија уште поскапа и небезбедна.
© Vecer.mk, правата за текстот се на редакцијата
